ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ…
Του Παναγιώτη Γιαμαίου, συντ. εκπαιδευτικού
Στο καθημερινό μας ειδησεογραφικό μενού περίοπτη θέση σε συχνότητα και διάρκεια καταλαμβάνουν τα ρεπορτάζ από τη γείτονα. Με φόντο τον Βόσπορο ή την ιστορική χερσόνησο της Βασιλεύουσας ενημερωνόμαστε κάθε είκοσι λεπτά, περίπου, από τoν Mανώλη Κωστίδη για τις βαρύγδουπες δηλώσεις του δικτάτορα Ερντογάν, τις κατ΄ εξακολούθηση παραληρηματικές ανθελληνικές θέσεις του υπουργού επί των εξωτερικών Τσαβούσογλου, τα αλαζονικά νταηλίκια του Ακάρ, τις απόψεις και προτάσεις του ακραίου εθνικιστή Κιλιντσάρογλου. Περισσότερο χρόνο διαθέτει αυτό το ελληνικό κανάλι (SKAI) για να πληροφορούμαστε τα λεγόμενα των γειτόνων, παρά τα λεγόμενα των δικών μας, πρωθυπουργού και αρχηγών κομμάτων στο σύνολό τους.
Κι είναι άξιο απορίας το γεγονός ότι έχουμε απευθείας σύνδεση με τον Μανώλη Κωστίδη, για να μαθαίνουμε αστραπιαία την κάθε νέα μπούρδα των αξιωματούχων του δικτατορικού καθεστώτος! Έβηξε ο Ερντογάν, απευθείας σύνδεση, στραβοκατάπιε ο Ακάρ, απευθείας σύνδεση, έχει λόξυγκα ο Φατίχ Ντονμέζ, απευθείας σύνδεση!
Σαν σήμερα, λοιπόν, (8 Ιουλίου 1921), εκατό χρόνια πριν, αν υπήρχε Κωστίδης, ανταποκριτής μας στη Μικρά Ασία, θα έβγαινε το βράδυ στο «γυαλί» μπροστά από το μεγάλο τζαμί στο Εσκί Σεχίρ (παλιά πόλη) – το «Δορύλαιον» των Βυζαντινών, για να μας αναγγείλει το «νενικήκαμεν!» Ότι, δηλαδή, ο Ελληνικός Στρατός κατέλαβε και το περιμάχητο, το φοβερό Εσκί Σεχίρ, το τελευταίο ισχυρό στρατιωτικό έρεισμα των Τούρκων στην καρδιά της Μ. Ασίας. Είχε προηγηθεί η κατάληψη του Αφιόν Καραχισάρ και της Κιουτάχειας. Ο γενναίος, ακράτητος, γεμάτος ενθουσιασμό και ορμή Έλληνας στρατιώτης έγραφε με την ανδρεία του, τη λεβεντιά του και την απαράμιλλη αποφασιστικότητά του χρυσές σελίδες στα κιτάπια των διακεκριμένων πολεμικών επιχειρήσεων της παγκόσμιας ιστορίας. Νηστικός τις περισσότερες φορές, διψασμένος, κατάκοπος από τις ατελείωτες πεζοπορίες σε μια αφιλόξενη γη, μακριά από τις έδρες ανεφοδιασμού του, και με το όπλο αχώριστο σύντροφό του από τους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913) πολεμούσε σα λιοντάρι, πιστός στην προαιώνια λακωνική προσταγή: «Ή ταν ή επί τας».
Δυστυχώς, εκείνο το σχέδιο του Στρατού μας για κυκλωτικό ελιγμό από βορρά και νότο, με σκοπό τον εγκλωβισμό και την αιχμαλωσία του κεμαλικού στρατού δεν ευοδώθηκε. Ο κύριος όγκος του τουρκικού στρατού υποχώρησε ανενόχλητος και οχυρώθηκε ανατολικά του Σαγγαρίου.
Ακολούθησε η εσφαλμένη, οδυνηρή και ολέθρια για το Έθνος μας απόφαση για προέλαση του Στρατού μας προς Άγκυρα. Ο Έλληνας στρατιώτης έπρεπε να διανύσει πεζοπορώντας 300 χμ.- όλη την Αλμυρά Έρημο- για να φτάσει στα νέα πεδία των μαχών. Ο συνταγματάρχης Σπυρίδωνος περιγράφει πολύ γλαφυρά τις ιδιαίτερες εκείνες συνθήκες:
« Ο αφόρητος εις καύσωνα τυφλωτικός ήλιος της ερήμου μετέβαλλε την όψιν του βαδίζοντος φαντάρου, με τον γυλιόν φορτωμένον εις τους ώμους του, εις όψιν αγωνιώντος ετοιμοθάνατου. Ο ιδρώς έρρεε ποτάμι κι οι οφθαλμοί του σχεδόν κλειστοί. Και την δύσιν του ηλίου ηκολούθει εις την έρημον ψύχος δριμύ…». Κι όπως γράφει ο Γιάννης Καψής: « Η 10η Αυγούστου βρίσκει τους στρατιώτες μας στο όριο της αντοχής τους. Έχουν μεταβληθεί σε φαντάσματα. Η σκόνη της Αλμυράς Ερήμου έχει διαποτίσει τους πνεύμονές τους, αναπνέουν με δυσκολία. Δεν ιδρώνουν-από τους πόρους τους βγαίνουν οι πρώτες σταγόνες αίματος. Λίγο ακόμη και θα καταρρεύσουν. Τη στιγμή ακριβώς εκείνη δίνεται η διαταγή επίθεσης κατά του εχθρού-έχουμε πλησιάσει στις γραμμές άμυνάς του. Και τότε γίνεται ένα ακόμη θαύμα. Οι ζωντανοί-νεκροί της Στρατιάς μας υψώνουν το ανάστημα. Το βογγητό του μαρτυρίου τους μεταβάλλεται σ΄ αλαλαγμό- σ΄ επιθετικό παιάνα. Οι λόγχες αστραποβο λούν κι οι στρατιώτες μας ορμούν ακάθεκτοι. Πού βρήκαν τη δύναμη τα παλικάρια εκείνα, μετά το μαρτύριο της ερήμου, πού βρήκαν το ψυχικό σθένος;».
Ακολούθησαν ολοήμερες φονικές μάχες στο βάθος των τριών οχυρωματικών γραμμών έξω από την Άγκυρα. Στο πεδίο ο ίδιος ο Κεμάλ, βλέποντας την ορμή των Ελλήνων, δεν μπορεί να πιστέψει ότι αυτοί οι στρατιώτες (το σεΐτάν ασκέρ) χωρίς φαγητό, χωρίς νερό έχουν ακόμη τέτοιες αντοχές, τέτοιο φρόνημα, τέτοια ανδρεία.
Η τελευταία ιστορική και πολύνεκρη μάχη δόθηκε στο Καλέ Γκρότο (μνημείο βράχων), ένα βραχώδες τοπίο μήκους 7 χιλιομέτρων και σε απόσταση 60 χμ. από την Άγκυρα. Ο επίλογος της ανδρείας, της αυτοθυσίας, του ηρωισμού, του έπους γραφόταν σ΄εκείνη την αφιλόξενη κακοτράχαλη κορυφογραμμή. Το ημερολόγιο έγραφε 16 Αυγούστου 1921.
Ο Αρχιστράτηγος Αναστάσιος Παπούλας, συνειδητοποιώντας ότι μπροστά του υψωνόταν μια απροσπέλαστη φονική ζώνη, κλονίσθηκε. Είχε διασπάσει τις δύο πρώτες αμυντικές γραμμές του Κεμάλ κι έμενε η τρίτη. Επειδή, όμως, οι καθημερινές απώλειες σε άνδρες ήταν τρομακτικές κι οι πολεμιστές είχαν φτάσει στα όριά τους-ψυχικά και σωματικά- πήρε την απόφαση να απαγκιστρώσει τη Στρατιά Μικράς Ασίας (τρία Σώματα Στρατού) –συντεταγμένη- από τα φοβερά εκείνα φυσικά οχυρά της Άγκυρας και να επιστρέψει στις θέσεις πριν τον ποταμό Σαγγάριο από τις οποίες είχε εξορμήσει (αρχές Αυγούστου του 1921). Πίστευε ότι έπρεπε, για το καλό της πατρίδας και της Στρατιάς, να δοθεί πολιτική, διπλωματική λύση, προκειμένου να μην συνεχίσει ο Στρατός να χάνει πεντακόσιους στρατιώτες καθημερινά για μερικές εκατοντάδες μέτρα γης προς Άγκυρα. Ήταν φανερό ότι βρισκόταν σε μειονεκτική θέση, όντας επιτιθέμενος μπροστά από καλά οργανωμένες και εξαιρετικά δουλεμένες οχυρωματικές γραμμές του εχθρού. Πολλές φορές ρίχνονταν τα τάγματα των μεραρχιών του στη μάχη χωρίς την προπαρασκευή πυροβολικού, ελλείψει πυρομαχικών!
Αυτή η εποποιία του Ελληνικού Στρατού είναι μοναδική στην παγκόσμια πολεμική ιστορία.
Η συνέχεια, βέβαια, είναι γνωστή. Η διεθνής μας απομόνωση, η ενίσχυση με στρατιωτικό υλικό του Κεμάλ από τους Ευρωπαίους και τους Ρώσους, η ανικανότητα της στρατιωτικής και πολιτικής μας ηγεσίας και, ασφαλώς, η καταπόνηση του Ελληνικού Στρατού μετά την τιτανομαχία του Σαγγαρίου, προετοίμασαν το έδαφος για την οργάνωση της αντεπίθεσης του κεμαλικού στρατού μετά από ένα χρόνο (Αύγουστος του 1922). Το ελληνικό μέτωπο κατέρρευσε και η υποχώρηση μετατράπηκε σε άτακτη φυγή. Χριστιανικοί πληθυσμοί ξεριζώθηκαν για πάντα από τις εστίες τους, εκατοντάδες χιλιάδες Μικρασιάτες και Πόντιοι κατακρεουργήθηκαν και η Σμύρνη παραδόθηκε στις φλόγες. Τόμοι τα γεγονότα. Στρατιωτικά, πολιτικά, διπλωματικά, κοινωνικά, ανθρώπινα.
Είμαι βέβαιος ότι το 90% των Νεοελλήνων όταν ακούει Μικρασιατική Καταστροφή έχει μία εικόνα μόνο στο μυαλό του. Τη Σμύρνη να φλέγεται και τις βάρκες στις οποίες προσπαθούν να μπαρκάρουν αλλόφρονες Μικρασιάτες για να σωθούν. Τι προηγήθηκε, όμως, αυτής της καταστροφής; πλήρης άγνοια…
Φρόντισαν επιμελημένα όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις από τύψεις κι ενοχές για τα καμώματα των προκατόχων τους πολιτικών και στρατιωτικών να ενταφιάσουν αυτό το συγκλονιστικό από κάθε άποψη κομμάτι της ελληνικής ιστορίας. Μισή σελίδα στο βιβλίο ιστορίας του Δημοτικού και μια σελίδα στο βιβλίο του Γυμνασίου. Και όχι μόνο αυτό. Ελληνίδα Καθηγήτρια Πανεπιστημίου της Ιστορίας και μέλος του Ελληνικού Κοινοβουλίου χαρακτήρισε απλό συνωστισμό την απέλπιδα προσπάθεια των χιλιάδων κατατρεγμένων χριστιανών της Μ.Α. για σωτηρία στην προκυμαία της φλεγόμενης Σμύρνης. Πραγματική …βλασφημία!
Επειδή, λοιπόν, βγαίνει κατά καιρούς ο σουλτάνος πολύ προκλητικά και μας φοβερίζει και μας απειλεί, εκμεταλλευόμενος την αμάθειά μας, ότι θα πάθουμε αυτά που πάθανε οι παππούδες μας πριν 100 χρόνια, αν τολμήσουμε να υπερασπιστούμε τη γη μας, ας βγει κι ένας δικός μας να του θυμίσει ωμά, ορθά και στεντόρεια ότι ο ελληνικός στρατός, τότε, (1919-1920 και 1921) τους πήγε «καροτσάκι» 60 χμ. έξω από την Άγκυρα. Δεν ηττήθηκε! Το 1922 δεν ήθελε πλέον να πολεμήσει! Πίστευε ότι θα έπρεπε στον ένα χρόνο που μεσολάβησε να είχε δοθεί διπλωματική λύση και να είχε επιστρέψει στις εστίες του, όπως του είχαν υποσχεθεί από τον Νοέμβριο (προεκλογικά) του 1920. Για να πάψει ο κ. Ερντογάν να λέει τη μισή αλήθεια, αυτή που τον συμφέρει. Μόνο αυτή τη γλώσσα θα καταλάβει καλύτερα ο αλαζόνας και θρασύδειλος Εφέντης.
Η μακαρίτισσα η γιαγιά μου έλεγε: «Ο σερέτης θέλει ενάμιση σερέτη». Δηλαδή: Ο μοχθηρός, ο δύστροπος για να αντιμετωπιστεί χρειάζεται κάποιον με τα ελαττώματα τα δικά του επαυξημένα. Η ευγένεια και ο καθωσπρεπισμός είναι για τη Δύση. Οι απόγονοι των Σελτζούκων και των Οσμανίδων δεν καταλαβαίνουν απ΄αυτά. Θέλουν γλώσσα τσεκουράτη, σκληρή και αμείλικτη.
Και κάτι ακόμη πολύ πιο σημαντικό. Δεν πρέπει να δίνουμε τόσο μεγάλη σημασία στα λεγόμενά τους. Το ότι είναι όλοι αυτοί οι «μπέηδες» καθημερινά στα ελληνικά κανάλια «πρώτες μούρες» θεριεύει το ναρκισσισμό τους και τροφοδοτεί την ανθελληνική φλυαρία τους. Δε χρειάζεται τέτοια προβολή και με τέτοια συχνότητα. Ας …μαζευτούμε λίγο. Λίγα λόγια, πολλά έργα και περιφρόνηση στο περιεχόμενο των δηλώσεών τους!!! Δεν αξίζει, στο βωμό της τηλεθέασης, να αφιερώνουμε το μισό δελτίο ειδήσεων στο σαράι και στο Διβάνι της γείτονος. Έχει καταντήσει κουραστικό, ενοχλητικό κι εκνευριστικό!!!
Κι επιτέλους, ας κατανοήσουμε τούτο: Για να απολαμβάνουμε το ωραιότερο και το πιο προνομιούχο από τον Δημιουργό οικόπεδο της γης, χρειάζονται και κάποιες θυσίες. Και σ΄αυτές τις κατά καιρούς εθνικιστικές εξάρσεις των εξ ανατολών γειτόνων μία είναι η απάντηση, διαρκής και άκρως αποτελεσματική: Να βρισκόμαστε πάντοτε σε ετοιμότητα. Τα Ραφάλ στις πίστες, οι κανονιοφόροι στους όρμους του Αιγαίου και το όπλο παρά πόδα!!! Αυτό μάς διδάσκει η ιστορία.
Κάλυμνος, 8 Ιουλίου 2022
Παναγιώτης Ν. Γιαμαίος
